Disparoni (Ağrılı Cinsel Birliktelik)
Nedir, Ne kadar yaygındır?
Disparoni veya ağrılı cinsel birliktelik, cinsel ilişkiden hemen önce, sırasında veya sonrasında kalıcı veya tekrarlayan ağrıdır. Ağrı genital bölgede hissedilmektedir. Kadınlarda dış vulvar bölgede- labiaya (vajina dudakları) veya vajinaya açılan bölgede ağrı olabilmektedir. Bazı danışanlar ağrıyı içeride olarak hissedebilmektedir- serviks, rahim veya alt karında. Olumsuz duygusal ve psikolojik etkileri olabilen yaygın bir durumdur. Fiziksel acıya ek olarak, çiftler yakınlık kaybı veya ilişkilerinde gerginlik yaşayabilmektedir.
Disparoni (ağrılı cinsel birliktelik), kadınlarda daha sık görülmektedir. Her yaştan hem erkekleri (erkek disparonisi) hem de kadınları (kadın disparonisi) etkileyebilmektedir.
Ağrılı ilişki yaşanmasının çoğu zaman nedeni, yeterli vajinal kayganlaşma olmamasıdır. Bunun dışında aşağıdaki gibi bazı durumlar da ağrılı cinsel ilişkiye neden olabilmektedir:
- Vajinal atrofi: Vajinal astar normal nemini ve kalınlığını kaybedebilmektedir ve kuru, ince ve iltihaplı hale gelebilmektedir. Bu duruma ilaç, menopoz veya diğer hormonal değişiklikler neden olabilmektedir.
- Vajinismus: Yaralanma korkusu veya önceki travma, vajinal kasların spazmına neden olabilmektedir.
- Vajinal enfeksiyonlar: Bu durumlar yaygındır ve mantar enfeksiyonlarını içermektedir.
- Rahim ağzı ile ilgili sorunlar: Penis, rahim ağzına maksimum penetrasyonda ulaşabilmektedir. Bu nedenle rahim ağzı ile ilgili sorunlar (enfeksiyon gibi) derin penetrasyon sırasında ağrıya neden olabilmektedir.
- Rahim ile ilgili sorunlar: Bunlar, derin ilişki ağrısına neden olabilen miyomları içermektedir.
- Endometriozis: Endometriumun (rahim içini kaplayan doku) rahim dışında büyüdüğü bir durumdur.
- Yumurtalıklarla ilgili sorunlar: Bu tür sorunlar yumurtalık kistlerini içerebilmektedir.
- Pelvik inflamatuar rahatsızlık: Derindeki dokular kötü şekilde iltihaplanmakta ve cinsel ilişki baskısı derin ağrıya neden olabilmektedir.
- Ektopik gebelik: Döllenmiş bir yumurtanın rahim dışında geliştiği gebeliktir.
- Ameliyattan veya doğumdan hemen sonra ilişkiye girmek,
- Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar: Bunlar, genital siğiller, uçuk yaraları veya diğer enfeksiyonları içerebilmektedir.
- Vulvodini: Vulvar bölgede kronik ağrıya neden olmaktadır.
- Vulva veya vajina yaralanması: Bu yaralanmalar, doğumdan kaynaklanan bir yırtılmayı veya doğum sırasında yapılan perinedeki (vajina ile anüs arasındaki cilt bölgesi) bir kesikten (epizyotomi) kaynaklanan bir yırtılmayı içerebilmektedir.
- Cinsel organları etkileyen cilt bozuklukları,
- Psikolojik sorunlar: Anksiyete, depresyon ve düşük özgüven, cinsel uyarılmayı önleyebilmektedir. Cinsel istismar da ağrılı cinsel birlikteliğin nedeni olabilmektedir.
Bireyin cinsel ilişki sırasında ağrısı varsa, şunları hissedebilmektedir:
- Penetrasyon sırasında veya girişte keskin ağrı
- İtme sırasında derin ağrı
- İlişkiden sonra zonklama veya ağrı
- Yanan ağrılar
- Pelvik kramp
- Kas gerginliği veya spazmları
Sağlık uzmanı, kapsamlı bir hikâye alımı ve fizik muayene ile cinsel ilişki sırasında ağrının altında yatan nedeni teşhis edebilmektedir.
Ağrının kaynağını bulmak ve herhangi bir tıbbi durumu teşhis etmek için sağlık uzmanları aşağıdaki testleri yapabilmektedir:
- Fizik muayene: Bireyin pelvisini, karnını, vajinanısını ve uterusunu kontrol etmeyi içerebilmektedir. Bu muayene bir pelvik muayene, rektal muayene ve Pap testi içerebilmektedir.
- Vajinal sıvı ve idrar örneği: Sağlık uzmanı, enfeksiyon belirtilerini test etmek için bir vajinal sıvı ve idrar örneği alabilmektedir.
- Ultrasonlar: Transvajinal ultrason, kadın üreme sistemini daha iyi görebilmektedir.
- Laparoskopi: Nadir durumlarda, diğer testler sonuçsuz kalırsa laparoskopi kullanılabilmektedir.
Ağrılı cinsel birliktelik için bazı çözüm yöntemleri tıbbi müdahale gerektirmemektedir. Örneğin, hamilelikten sonra ağrılı bir ilişki olması durumunda, ilişkiye girmeden önce doğumdan sonra en az altı hafta beklenilmelidir. Vajinal kuruluğun olduğu veya kayganlığın olmadığı durumlarda su bazlı kayganlaştırıcılar denenmelidir. Cinsel ağrı için bazı yaklaşım yöntemleri reçeteli ilaç gerektirmektedir. Vajinal kuruluk menopozdan kaynaklanıyorsa, sağlık uzmanı östrojen kremleri, tabletler, yüzükler veya diğer ilaçlar hakkında bireyi bilgilendirecektir. Altta yatan tıbbi bir neden olmayan cinsel ağrı vakalarında cinsel terapi yardımcı olabilmektedir. Bazı kişilerin suçluluk duygusunu, cinsellikle ilgili içsel çatışmaları veya geçmişteki istismara ilişkin duygularını çözmesi gerekebilmektedir.
Öncelikli olarak şubelerimize başvuran her danışanımızdan alanında uzman ve tecrübeli bir ekip tarafından ayrıntılı bir hikâye alımı ve fizik muayene gerçekleştiriyoruz. Aynı zamanda danışanlarımızın pelvik taban kaslarının kuvveti ve işleyiş mekanizmaları pelvik taban fizyoterapistlerimiz tarafından değerlendirilmektedir.
Bunun yanı sıra danışanımızın pelvik taban kasları ile bağlantılı olan core kaslarını, solunum kaslarını ve postürlerini de değerlendirip kişiye özgü egzersiz programımızı hazırlıyoruz.
Pelvik taban fizyoterapistleri tarafından uygulanan ilk seansımızda danışanlarımıza pelvik taban sağlığı hakkında eğitim veriyoruz. Eğitim seansı içerisinde günlük yaşam alışkanlıkları, tuvalet alışkanlıkları, beslenme alışkanlıkları ve de izlenecek olan yol haritası hakkında bilgilendirmeler ve düzenlemeler yer almaktadır. Takiben ikinci seansımızda ise yine pelvik taban fizyoterapistlerimiz tarafından uygulanan pelvik taban kas rehabilitasyonuna başlıyoruz. Uyguladığımız pelvik taban kas rehabilitasyon seanslarında solunum egzersizleri, manuel terapi yaklaşımları, elektroterapi uygulamaları, biofeedback eşlikli pelvik taban kas eğitimi ve klinik egzersiz yaklaşımlarından oluşan kombine fizyoterapi yaklaşımlarını kullanıyoruz. Danışanımızın pelvik taban kaslarını fark etmesi ve doğru çalıştırabilmesi için birebir kas eğitimini desteklemek amacıyla teknolojik ekipmanları seanslarımıza dahil ediyoruz.
Seansların gidişatı, kişinin ihtiyacına yönelik olarak şekillenmekle birlikte danışanın kaç seans alacağı ve seansların ne kadar uzun süreceği danışanın sürece olan cevabının durumuna göre değişmektedir. Rehabilitasyon merkezli uygulamalarımızın “kişiye özel” olmasına çok önem veriyor o nedenle her danışanımıza özel bir yaklaşım sunuyoruz. Başarı oranlarımızın bu denli yüksek ve kalıcı olmasını da bütüncül yaklaşım anlayışımıza borçluyuz.
Cinsel işlev bozukluğu ilişkilere zarar verebilmektedir. Müdahale, bir evliliği veya ilişkiyi kurtarmada çok önemli olabilmektedir. Utanılacak bir durum olmadığını hatırlamak önemlidir. Disparoni, müdahale edilmediği takdirde bireyleri psikolojik olarak etkileyebilmektedir.