İnterstisyel Sistit (Ağrılı Mesane Sendromu)
Nedir, Ne kadar yaygındır?
İnterstisyel sistit halk arasında idrar torbası olarak bilinen mesanenin kronik ve inflamatuar bir rahatsızlığıdır. Nedeni tam olarak bilinememektedir. Kadınlarda erkeklere oranla daha sık görülmesine rağmen erkeklerde de karşımıza çıkabilmektedir. Bu hastalık genellikle idrar yapma sırasında ağrı, sık idrara gitme, ani sıkışma, düşük hacimli idrar yapma ve gece idrara kalkma gibi semptomlarla ortaya çıkmaktadır. Hastalığa eşlik eden belirti ve semptomlar kişiden kişiye farklılık gösterebilmektedir. İnterstisyel sistit semptomları bazı durumlarda oldukça şiddetli olabilmektedir ve bu kişilerin hayat kalitelerini oldukça olumsuz etkileyebilmektedir. Bu hastalığa sahip kişilerin %90’ı kadındır ve genelde hastalığın ilk ortaya çıkışı 30-50 yaşlar arasında olmaktadır.
İnterstisyel sistit oldukça uzun zamandır bilinmesine rağmen, sebebinin bilinmemesi ve tanı koymanın zor olması nedeniyle danışanların doğru teşhisi almaları bazen seneler sürebilmektedir.
Günümüzde nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte çok sayıda çeşitli görüş mevcuttur. Bu gösterilen nedenler arasında:
- Enfeksiyon
- Mast Hücre İnfiltrasyonu
- Disfonksiyonel Mesane Epiteli
- Otoimmünite
- Nörojenik Mekanizmalar gibi farklı yaklaşımlar bulunmaktadır.
İnterstisyel sistit oldukça geniş kapsamlı belirtilere sahip olabilen bir rahatsızlıktır. En sık görülen belirtiler arasında:
- İdrar yapma sırasında ağrı
- Sık tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonu
- Sık idrara gitme
- Ani sıkışma
- Gece idrara kalkma
- Düşük hacimli idrar yapma
- Pelvik ağrı
- Cinsel ilişki sırasında ağrı bulunmaktadır.
- Hikaye Alımı: Değerlendirme yapılırken kişiden ayrıntılı bir hikaye almak oldukça önemlidir. Semptomların başlangıcı, belirtiler, belirtileri arttıran ve azaltan faktörleri bilmek sürecin gidişatında da oldukça önemli rol oynamaktadır. İnterstisyel sistit danışanlarının çoğu, doğru tanının konması için seneler harcamakta ve çok farklı yerleri dolaşmak zorunda kalmaktadır. Bu yüzden doğru hikaye alımı ile birlikte semptomların değerlendirilmesi oldukça önemlidir.
- Fizik Muayene: Nörolojik muayeneye ek olarak abdominal ve pelvik bölgelerinin muayenesi interstisyel danışanlarında oldukça önemlidir.
- Kan ve İdrar Tahlili: İnterstisyel sistit bazı cinsel hastalılar, idrar yolu enfeksiyonları, prostat problemleri ve mesane kanseri gibi hastalıklarla karıştırılabilmektedir. Bu yüzden ayırıcı tanıda kan ve idrar tahlillerinin yapılması önemli olmaktadır.
- Sistoskopi: Genel anastezi etkisi altında yapılan bu uygulama ile mesane ve idrar yollarının incelenmesi sağlanmaktadır.
- Potasyum Duyarlılık Testi: İnce bir boru yardımıyla idrar torbası yani mesaneye doktor tarafından önce su ve ardından potasyum verilmesi ile gerçekleşen bu işlem interstisyel sistit tanısının konulmasında yardımcı olmaktadır.
İnterstisyel sistit için esas amaç hastalığın semptomlarının giderilmesi ve böylece kişinin yaşam kalitesinin arttırılmasıdır. Danışanın semptomları, şikayetlerin şiddeti ve ağrı durumuna göre düzenlenen uygulama seçenekleri sunulmalıdır. Bazı danışanlarda tek bir uygulama seçeneği işe yararken bazı danışanlarda birden fazla uygulama seçeneğinin birlikte uygulanması gerekmektedir.
- Mesane Eğitimi ve Yaşam Tarzı Değişiklikleri: İnterstisyel sistitte mesaneyi rahatsız edecek asitli içecek ve çay-kahve tüketiminin sınırlandırılması, sıvı alımının düzenlenmesi, sigara tüketiminin bırakılması önemlidir. Kişiye özel olarak düzenlenen idrar saatlerinde idrara çıkılması da sürecin destekleyici parçalarındandır.
- Stres ve Anksiyetenin Azaltılması: Destekleyici uygulamalar arasında bulunan stres ve anksiyetenin kontrolü interstisyel sistit danışanları için önemli bir yaklaşımdır.
- İlaçlar: Spesifik olarak interstisyel sistit için kullanılan ilaçlar bulunmasa da idrar yaparken acı ve pelvik ağrı için ağrı kesiciler, kas gevşeticiler, antidepresanlar, non steroid antiinflamatuar ilaçlar kullanılabilmektedir. Eşlik eden ani idrara çıkma ve çok sık idrara sıkışma semptomları için de antihistaminik ilaçlar kullanılabilmektedir.
- Elektriksel Sinir Uyarımı: Elektriksek sinir uyarımlarının çeşitleri mevcuttur. Yüzeyel uygulanan sinir stimülasyonları fizyoterapi seanslarında uygulanabileceği gibi cerrahi işlemlerle vücuda yerleştirilen çeşitleri de mevcuttur.
- Pelvik Taban Kas Egzersizleri: Alanında uzman pelvik taban kas fizyoterapistleri tarafından uygulanan pelvik taban rehabilitasyonu ile interstisyel sistit danışanlarındaki kas hassasiyetleri, kassal fonksiyon bozukluklarına yönelik çözüm üretilerek edilerek semptomların ortadan kalkmasını amaçlanmaktadır.
- Botoks Enjeksiyonu: Lokal ya da genel anestezi ile uygulanabilecek olan botoks enjeksiyonları bazı durumlarda interstisyel sistit için tercih edilebilmektedir.
Öncelikli olarak şubelerimize başvuran her danışanımızdan alanında uzman ve tecrübeli bir ekip tarafından ayrıntılı bir hikaye alımı ve fizik muayene gerçekleştiriyoruz. Aynı zamanda danışanlarımızın pelvik taban kaslarının kuvveti ve işleyiş mekanızmaları pelvik taban fizyoterapistlerimiz tarafından değerlendirilmektedir.
Bunun yanı sıra danışanımızın pelvik taban kasları ile bağlantılı olan kor kaslarını, solunum kasları ve postürleri de değerlendirip kişiye özgü fizyoterapi programımızı hazırlıyoruz.
Pelvik taban fizyoterapistleri tarafından uygulanan ilk seansımızda danışanlarımıza sağlıklı mesane ve bağırsak eğitimi (üroterapi) veriyoruz. Üroterapi seansı içerinde günlük yaşam alışkanlıkları, tuvalet alışkanlıkları, beslenme alışkanlıkları ve de izlenecek olan yol haritası hakkında bilgilendirmeler ve düzenlemeler yer almaktadır. Takiben ikinci seansımız da ise yine pelvik taban fizyoterapistlerimiz tarafından uygulanan pelvik taban kas rehabilitasyonuna başlıyoruz. Uyguladığımız pelvik taban kas rehabilitasyon seanslarında solunum egzersizlerini, manuel terapi yaklaşımlarını, elektroterapi uygulamalarını, biofeedback eşlikli pelvik taban kas eğitimini ve klinik egzersizleri yaklaşımlarından oluşan kombine fizyoterapi yaklaşımlarını kullanıyoruz. Danışanımızın pelvik taban kaslarını fark etmesi ve doğru çalıştırabilmesi için birebir kas eğitimini desteklemek amacıyla teknolojik ekipmanları sürecimize dahil ediyoruz.
Sürecin gidişatı, kişinin ihtiyacına yönelik olarak şekillenmekle birlikte danışanın kaç seans alacağı ve seansların ne kadar uzun süreceği danışanın sürece olan cevabın durumuna göre değişmektedir. Rehabilitasyon merkezli seanslarımızın “kişiye özel” olmasına çok önem veriyor o nedenle her danışanımıza özel bir yaklaşım sunuyoruz. Başarı oranlarımızın bu denli yüksek ve kalıcı olmasını da bütüncül yaklaşım anlayışımıza borçluyuz.
İnterstisyel sistit kişinin yaşam kalitesini oldukça fazla etkileyen bir hastalıktır. Bu danışanlar uzun süre doğru tanı ve çözüm yöntemleri için birçok farklı yer gezmiş ve hem fiziksel hem psikolojik olarak yorulmuş olabilirler.
İnterstisyel sistit için her çözüm yöntemi yüzde yüz etkili değildir, nedeni tam olarak bilinmediği için çözümlenmesi de zor ve karmaşık bir süreç olabilmektedir. Bu süreçte umutsuz olmamak, semptomların azalması karşısında olumlu yaklaşmak oldukça önemlidir.
İnterstisyel sistit çözümlenmediği durumlarda ağrılar ve diğer semptomlar kişinin yaşam kalitesini daha da etkileyerek hem fiziksel hem psikolojik olarak daha ileri tablolara yol açılmasına neden olabilmektedir.