İBS’ nin nedenlerini kesin olarak belirtmek mümkün olmasa da gelişmesinde birçok faktörün rol oynadığı söylenebilir. Yapılan çalışmalarda İBS’ si olan bireylerde kalın bağırsak hareketlerinde anormallik gözlemlenmiştir. Bu hareketler sonucunda bireyde gaz, karın ağrısı, şişkinlik gibi sorunlar belirebilir ve kabızlık/ishal gibi durumlar meydana gelebilir.  Beyin ve bağırsak arasındaki sinir iletiminde meydana gelen iletim bozuklukları, bağırsak hareketlerinin bozulmasına sebep olabilir.

Bazı bireylerdeki bağırsak duvarının ekstra hassas olması sebebiyle normal miktardaki dışkı bu hassasiyete bağlı olarak şiddetli ağrı ve bağırsaklarda gerginliğe sebep olabilir. 

İnce ve kalın bağırsakta meydana gelen bazı enfeksiyonlar sonucu bağırsaklardaki bakteri miktarında değişiklikler yaşanabilir. Bu da bağırsak florasını etkileyerek İBS gelişimine sebep olabilir.

İBS’ li bireylerde belirli gıdalara karşı hassasiyetler gelişebilir ve bu hassasiyetler İBS semptomlarını tetikleyerek, bireyi çok rahatsız edebilir.

Stres, duygusal durumlar ve hormonal değişiklikler de bağırsaktaki salgıları ve hareketleri etkiledikleri için IBS’ ye sebep olabilir.

İBS’ nin en tipik belirtilerinden biri dışkılama ile azalan veya artan karın ağrısıdır. Dışkı kıvamında ve dışkılama sıklığında değişiklik görülmeye başlanması ve bu değişimlerle eş zamanlı başlayan karın ağrısı da önemli belirtilerdendir. Bunlar dışında aşağıdakiler de İBS semptomlarındandır: 

• Rektal kanama
• Kabızlık
• Gaz ağrıları
• İshal (diyare)
• Gece ağrıları
• Karın şişliği 
• Anemi
• İştahsızlık
• Kilo kaybı
• C Reaktif Protein (CRP) yüksekliği

• Hikâye Alımı: İrritabl bağırsak sendromu gibi birçok değişkenin etki ettiği durumlarda detaylı hikâye alımı çok önemlidir. Aile geçmişinden İBS semptomlarını tetikleyici faktörlere kadar tüm detaylar alınmalıdır. İBS' nin alt tipini belirlemek için Bristol Dışkı Skalasının (BSFS) kullanılması gerekir. Danışanlara beslenme rutinleri, önceki ve mevcut ilaç kullanımları sorulmalıdır. Aynı zamanda psikososyal bir değerlendirme de bütüncül bir yaklaşım için çok değerlidir.
• Fizik Muayene: Olası İBS' si olan her birey organik durumların fiziksel belirtilerini dışlamak için fizik muayeneden geçmelidir. Abdominal kitle, lenfadenopati veya asit gibi anormal fizik muayene bulguları mevcutsa bunlar ayrıca değerlendirilir.
• Kan Tahlili: İBS’ den şüphelenilen bireylerde ilk taramanın önemli bir parçası olarak kan tahlillerine yer verilmelidir. Tahlillerde CRP gibi kandaki inflamatuar göstergeler kontrol edilmelidir.
• Gaita Tahlili: Dışkıda herhangi bir enfeksiyon veya kanama olup olmadığını tespit etmek için gaita tahlili hekimlerce istenen testler arasında geçmektedir.

• Beslenme düzenini modifiye etmek, yeterli sıvı alımı, lifli gıdalara daha fazla yer verilmesi, intolerans gösterilen gıdalardan kaçınmak İBS semptomlarını azaltmada önemli rol oynamaktadır. Yalnızca beslenmede değil, günlük alışkanlıklarda birtakım değişikliklere gitmek de semptomları kontrol altına almak için gereklidir. Tuvalet pozisyonu ve tuvalet saatlerine özen göstermek modifiye edilecek günlük alışkanlıkların başında gelir.
• İBS tiplerine göre, diyare ya da kabızlık baskın tiplerde dışkılama esnasında pelvik taban kaslarını doğru kullanması, İBS’li bireylerin ek olarak, pelvik taban kas tahribatı kaynaklı sorunlar yaşamaması adına büyük önem taşır. Pelvik taban kas rehabilitasyonuna bireyin pelvik taban kas fonksiyonu göz önünde bulundurularak yer verilebilir. Dışkılama anında gevşemesi beklenen bu kas grubunun fonksiyonunu yerine getirememesi durumunda da dışkı kaçırma, kabızlık, idrar kaçırma gibi durumlar gözlenebilir. Bu durumun önüne geçmek adına pelvik taban kas grubunun eğitimi kalıcı tedavi seçenekleri arasında çok önemli bir basamaktır.
• İBS görülen bireylerin ciddi gıda intoleransları ve gastroinstestinal semptomları olmaktadır. Bu semptomları kontrol altında tutmak adına ilaç tedavisine de yer verilmektedir.
• İBS, psikolojik durumlarla da artan semptomların gözlenebildiği bir durumdur. Yapılan çalışmalarda semptomların sıklıkla, psikolojik durumla ilişkilendirilmesinden ötürü, psikoterapi de önerilen yaklaşımlar arasında yer alır.

Öncelikli olarak şubelerimize başvuran her danışanımızdan alanında uzman ve tecrübeli bir ekip tarafından ayrıntılı bir hikâye alımı ve fizik muayene gerçekleştiriyoruz. Aynı zamanda danışanlarımızın pelvik taban kaslarının kuvveti ve işleyiş mekanizmaları pelvik taban fizyoterapistlerimiz tarafından değerlendirilmektedir.

Bunun yanı sıra danışanımızın pelvik taban kasları ile bağlantılı olan core kaslarını, solunum kaslarını ve postürlerini de değerlendirip kişiye özgü tedavi programımızı hazırlıyoruz.

Pelvik taban fizyoterapistleri tarafından uygulanan ilk seansımızda danışanlarımıza pelvik taban sağlığı hakkında eğitim veriyoruz. Eğitim seansı içerisinde günlük yaşam alışkanlıkları, tuvalet alışkanlıkları, beslenme alışkanlıkları ve de izlenecek olan yol haritası hakkında bilgilendirmeler ve düzenlemeler yer almaktadır. Takiben ikinci seansımızda ise yine pelvik taban fizyoterapistlerimiz tarafından uygulanan pelvik taban kas rehabilitasyonuna başlıyoruz. Uyguladığımız pelvik taban kas rehabilitasyon seanslarında solunum egzersizleri, manuel terapi yaklaşımları, elektroterapi uygulamaları, biofeedback eşlikli pelvik taban kas eğitimi ve klinik egzersiz yaklaşımlarından oluşan kombine tedavi yaklaşımlarını kullanıyoruz. Danışanımızın pelvik taban kaslarını fark etmesi ve doğru çalıştırabilmesi için birebir kas eğitimini desteklemek amacıyla teknolojik ekipmanları tedavimize dahil ediyoruz.

Tedavinin gidişatı, kişinin ihtiyacına yönelik olarak şekillenmekle birlikte danışanın kaç seans alacağı ve seansların ne kadar uzun süreceği danışanın tedaviye olan cevabının durumuna göre değişmektedir. Rehabilitasyon merkezli tedavimizin “kişiye özel” olmasına çok önem veriyor o nedenle her danışanımıza özel bir yaklaşım sunuyoruz. Tedavideki başarı oranlarımızın bu denli yüksek ve kalıcı olmasını da bütüncül yaklaşım anlayışımıza borçluyuz.

İBS, tam anlamıyla tedavi edilen bir rahatsızlık olmamakla birlikte, doğru yaklaşımlarla semptomları kontrol altında tutulabilen bir durumdur. İBS tipine göre farklılık gösteren dışkılama tipi uzun vadede pelvik taban disfonksiyonlarına sebep olabilir. Bu sebeple bu süreçte pelvik taban fizyoterapistlerinden destek alınması önerilmektedir.

Ayrıca semptomlar kontrol altına alınmadığı sürece, kişinin hayat kalitesi fazlaca etkilenmektedir. Hayat kalitenizi yükseltmek adına uzmanlardan yardım alınmalıdır.

İBS’ de psikolojik destek alınması önerilir mi?

Evet. İBS oldukça bütüncül yaklaşılması gereken bir problemdir. Anksiyete, stres gibi sorunlarla artabilen şikayetleri kontrol altında tutabilmek adına, psikoterapiden destek alınması tedavi basamaklarından biridir.

İBS ilaçla tedavi edilebilir mi?

Hayır. İBS’ye eşlik eden semptomlar için ilaç tedavisinden destek alınabilse de bu durumun tam tedavisi için bütüncül bir yaklaşımla pelvik taban rehabilitasyonu ve psikoterapi gibi basamaklara da yer verilen bir yaklaşım gerekmektedir.

İrritabl bağırsak sendromum olduğu nasıl anlarım?

Karın şişliği, iştahsızlık, gaz ağrıları, karın ağrıları sıklıkla görülen semptomlardandır. İBS tanısı konulması diğer problemlere kıyasla daha uzun bir izleme süreci gerektirebilmektedir. Bu sebeple uzun süredir yukarıda bahsi geçen semptomlara eşlik eden kabızlık ve/veya diyareniz varsa, ilk olarak bir gastroenteroloğa başvurmanızı önermekteyiz.