Vajinismus
Nedir, Ne kadar yaygındır?
Vajinismus, vajina çevresindeki pelvik taban kaslarının istemsiz olarak gerilmesi veya kasılmasıdır. Vajina dişi üreme sisteminin bir parçasıdır. Rahmin alt kısmını (serviks) vücudun dışına bağlamaktadır. Bu istemsiz kas spazmları, penis, parmak, tampon veya tıbbi alet gibi bir cisim vajinaya girmeye çalıştığında ortaya çıkmaktadır. Spazmlar hafif rahatsız edici veya çok acı verici olabilmektedir. Cinsel ilişkiye girmiş olsanız da olmasanız da vajinismus oluşabilir.
Sağlık uzmanları, kaç kişide ve ne kadar yoğunlukta vajinismus problemi olduğunu bilememektedir. Çünkü birçok insan, sağlık uzmanları ile bu sorun hakkında konuşmaktan çok utanabilmektedir.
Vajinismusun farklı olası nedenleri vardır. Aşağıdakiler gibi fiziksel ve psikolojik faktörler vajinismus nedeni olabilmektedir:
- Doğum sırasında travma,
- Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları,
- Mantar enfeksiyonları,
- Kronik ağrı sendromları,
- Endometriozis (çikolata kisti) gibi tıbbi durumlar,
- Geçmişte tecavüz, cinsel istismar veya saldırı,
- Geçmişte ağrılı bir muayene,
- Hoş olmayan cinsel ilişki,
- Penetrasyon veya ağrı korkusu,
- Hamile kalma korkusu
Ağrılı cinsel ilişki (disparoni) genellikle vajinismusun ilk belirtisidir. Ağrı penetrasyonla olmaktadır. Genellikle çekildikten sonra geçer, ancak her zaman geçmeyebilmektedir. Bazı kadınlar bunu yanma veya penisin "duvara çarpması" gibi bir his olarak tanımlamaktadır. Vajinismusu olan birçok kadın, doktor muayenehanesinde tampon takarken veya pelvik muayene yaparken de rahatsızlık hissedebilmektedir.
Vajinismus tanısı genellikle hikaye alırken bireyin şikayetlerini açıklamasıyla başlamaktadır. Doktor muhtemelen şu soruları soracaktır:
- Bu sorunu ilk nasıl fark ettiniz?
- Şikayetleriniz ne sıklıkla oluşuyor?
- Şikayetlerinizi ne tetikliyor?
Tipik olarak, bireyin cinsel travma veya istismar yaşayıp yaşamadığıyla ilgili soruları içerebilecek cinsel geçmiş hakkında da sorular sorulmaktadır.
Genel olarak vajinismusun tanı ve tedavisi pelvik muayene gerektirir. Muayene sırasında doktor, herhangi bir enfeksiyon veya yara izi olup olmadığına bakacaktır. Vajinismusta vajinal kasların kasılması için fiziksel bir sebep yoktur. Bunun anlamı, eğer bireyin vajinismusu varsa, doktor belirtiler için başka bir neden bulamayacaktır.
Vajinismus için uygulanan farklı tedavi seçenekleri vardır. Birey öncelikle açıkça ve rahatça konuşabileceği bir doktora muayene olmalıdır. Doktor genellikle vajinismusa neden olabilecek altta yatan herhangi bir fiziksel durumu ortadan kaldırmaya çalışacaktır. Doktorlar bireyleri, fizyoterapist, psikolog veya cinsel sağlık terapisti gibi diğer sağlık uzmanlarına da yönlendirebilmektedir.
- Pelvik Taban Tedavisi: Bireylerin, pelvik taban alanında uzmanlaşmış bir fizyoterapist tarafından muayene olması gerekebilmektedir. Bu yöntem genellikle, tetik nokta masajı ve vajinal cihazlar veya dilatörler kullanarak pelvik taban kaslarının nasıl fark edileceğini ve gevşetileceğini öğrenmeyi kapsamaktadır.
- Danışmanlık: Danışmanlık, bireylerin bedenlerini daha iyi anlamalarına yardımcı olabilmektedir. Danışmanlık ayrıca herhangi bir psikolojik sorun üzerinde çalışmaya ve daha rahat hissetmeye yardımcı bir araçtır.
- Kişisel Bakım: Birtakım kişisel bakım tekniği vajinismus sürecinde kullanılabilmektedir.
- İlaçlar: Birey ağrılıysa, doktoru bununla ilgili tavsiyelerde bulunabilmektedir.
Öncelikli olarak şubelerimize başvuran her danışanımızdan alanında uzman ve tecrübeli bir ekip tarafından ayrıntılı bir hikâye alımı ve fizik muayene gerçekleştiriyoruz. Aynı zamanda danışanlarımızın pelvik taban kaslarının kuvveti ve işleyiş mekanizmaları pelvik taban fizyoterapistlerimiz tarafından değerlendirilmektedir.
Bunun yanı sıra danışanımızın pelvik taban kasları ile bağlantılı olan core kaslarını, solunum kaslarını ve postürlerini de değerlendirip kişiye özgü egzersiz programımızı hazırlıyoruz.
Pelvik taban fizyoterapistleri tarafından uygulanan ilk seansımızda danışanlarımıza pelvik taban sağlığı hakkında eğitim veriyoruz. Eğitim seansı içerisinde günlük yaşam alışkanlıkları, tuvalet alışkanlıkları, beslenme alışkanlıkları ve de izlenecek olan yol haritası hakkında bilgilendirmeler ve düzenlemeler yer almaktadır. Takiben ikinci seansımızda ise yine pelvik taban fizyoterapistlerimiz tarafından uygulanan pelvik taban kas rehabilitasyonuna başlıyoruz. Uyguladığımız pelvik taban kas rehabilitasyon seanslarında solunum egzersizleri, manuel terapi yaklaşımları, elektroterapi uygulamaları, biofeedback eşlikli pelvik taban kas eğitimi ve klinik egzersiz yaklaşımlarından oluşan kombine fizyoterapi yaklaşımlarını kullanıyoruz. Danışanımızın pelvik taban kaslarını fark etmesi ve doğru çalıştırabilmesi için birebir kas eğitimini desteklemek amacıyla teknolojik ekipmanları seanslarımıza dahil ediyoruz.
Seansların gidişatı, kişinin ihtiyacına yönelik olarak şekillenmekle birlikte danışanın kaç seans alacağı ve seansların ne kadar uzun süreceği danışanın sürece olan cevabının durumuna göre değişmektedir. Rehabilitasyon merkezli yaklaşımımızın “kişiye özel” olmasına çok önem veriyor o nedenle her danışanımıza özel bir yaklaşım sunuyoruz. Başarı oranlarımızın bu denli yüksek ve kalıcı olmasını da bütüncül yaklaşım anlayışımıza borçluyuz.
Cinsel işlev bozukluğu ilişkilere zarar verebilmektedir. İyileşebilmek için yardım almak, bir evliliği veya ilişkiyi kurtarmada çok önemli olabilmektedir. Utanılacak bir durum olmadığını hatırlamak önemlidir. Vajinismus müdahale edilmediği takdirde bireyleri psikolojik olarak etkileyebilmektedir.
Vajinismus olduğumu nasıl anlarım?
Şayet cinsel ilişki öncesinde veya esnasında ya da vajinal muayene sırasında vajen kaslarında istemsiz kasılmalarınız var ise vajinismus sorunu yaşıyor olabilirsiniz. Kesin tanı için ilgili hekime başvurunuz.
Vajinismusa hangi problemler eşlik edebilir?
Vajinismus yaşayan danışanlarda genellikle kabızlık, diş sıkma, diş gıcırdatma, fibromiyalji ve migren de görülebilmektedir.
Vajinismus ile pelvik taban kasları arasındaki ilişki nedir?
Pelvik taban kasları pelvis denilen oturma kemiğinin içerisinde bulunmaktadır. İşeme, dışkılama ve cinsellikten sorumludurlar. Şayet bu kaslarda fazla spazm ve gerginlik olur ise kadın cinsel ilşkiye girme konusunda zorluk yaşayabilir.