Adet Ağrısına (Dismenore) Ne İyi Gelir?
Adet görme; kadın fizyolojisinin bir parçası olan üreme sistemindeki hormonların her ay değişime uğrayarak rahim içindeki yapıların dökülerek vücuttan atılmasıdır.
Dismenore yani ağrılı adet görme; regl dönemlerinde yaşanan, kadınlar arasında sık görülen, sağlık, sosyal, ekonomik ve psikolojik etkileri de olan jinekolojik bir hastalıktır. Bu ağrı adetten önce veya adet esnasında başlayarak kişiye göre değişmekle birlikte kişinin yaşamını ciddi düzeyde etkileyen bir durumdur. Ağrı genellikle karnın alt bölgesinde kramp şeklinde tanımlanır. Bunun yanında bel ağrısı, kalçadan bacaklara yayılan ağrılar, mide bulantısı, iştahsızlık, duygu durum değişiklikleri gibi etkilenimleri de olabilmektedir. Dünya’daki kadınların tamamına yakını hayatlarında mutlaka bir defa da olsa adet ağrısından yakınmıştır.
Peki bu kadar kişiyi etkileyen adet ağrısının çözümü var mıdır?
Öncelikle ağrının kaynağının ne olduğunun bilinmesi gerekir. Primer dismenore dediğimiz adet ağrısında genelde altta yatan herhangi bir sebep bulunamazken, sekonder dismenore dediğimiz adet ağrısında üreme organlarında bir patoloji saptanmaktadır. Sekonder dismenorede patolojik problem ortadan kaldırıldığında veya tedaviye edildiğinde ağrı azalır veya tamamen geçebilir. Her ikisinde de uzun süren ağrılı süreçler olduğundan hem fiziksel hem de psikolojik açıdan yıpratıcıdır.
Ağrılar leğen kemiği çevresi ile sınırlı kalmayıp diğer bölgeleri de etkilediğinden genel vücut kaslarında da gerginlik yaratarak spazma neden olmaktadır. Bu yüzden tedavi bölgesel değil tüm vücudu kapsayan ve kişinin ruhsal etkilenimi de göz önünde bulundurularak çözülmelidir.
Tedavi sürecinden daha önemli olan şey de danışanın dikkatli bir şekilde değerlendirilmesidir. Ağrının şiddeti, şekli ve yeri hakkındaki bilgiler önemlidir. Ağrıya bağlı gelişen fiziksel etkilenimler pelvik taban kaslarını etkileyebilmektedir. Pelvik taban fizyoterapistlerince yapılacak olan pelvik taban, kalça çevresi kas değerlendirmesi ve solunum değerlendirmesi ise bu sürecin en önemli noktasıdır.
Çözüm aşamasına gelecek olursak pelvik taban fizyoterapistlerince uygulanan içeriğini solunum egzersizleri, pelvik taban kas egzersizleri, kas mobilizasyon teknikleri, tetik nokta masajları ile teknoloji destekli kombine bir tedavi ile pelvik tabanın doğru şekilde kasılıp gevşemesi sağlanarak ağrının azalması mümkündür.
Adet ağrısına iyi gelen yaklaşımlar nelerdir?
- Medikal tedavi grubundan ağrı kesiciler, hormon tedavisi doktor kontrolünde kullanılabilir.
- Isı uygulamaları; genelde ayakların altına ya da karna uygulandığında ağrı kesici etkisi görülebilir.
- Sıcak banyo veya duş almak ağrıyı hafifletebilir ve rahatlamanıza yardımcı olabilir.
- Masaj; karnınızın alt kısmına ve etrafına hafif, dairesel masaj da ağrıyı azaltmaya yardımcı olabilir.
- Egzersiz: Ağrılı bir dönemde egzersiz yapmak istemeyebilirsiniz, ancak aktif olmak ağrıyı azaltabilir; yüzmeyi, yürümeyi veya bisiklete binmeyi deneyebilirsiniz.
- Gevşeme teknikleri: Yoga veya pilates gibi rahatlatıcı aktiviteler, dikkatinizi acı ve rahatsızlık hislerinden uzaklaştırmaya yardımcı olabilir.
- TENS (Transkütanöz Elektriksel Sinir Stimülasyonu): Deri yüzeyine yakın sinirlerin cilde yapıştırılan elektrotlar ile uyarılarak sinir yolları aracılığıyla ağrının kontrolü ve ağrı eşiğinin düşürülmesinde kullanılır.
- Sigarayı bırakmak: Sigaranın adet ağrısı riskini artırdığı düşünülmektedir.
Fzt. Şule Tezcan