HER ANNE BİLMELİ! DOĞUM SONRASI PELVİK TABAN REHABİLİTASYONU
HER ANNE BİLMELİ! DOĞUM SONRASI PELVİK TABAN REHABİLİTASYONU
Hamilelik ve doğum sonrası dönem, bir kadın için fiziksel ve duygusal yeniliklerin yaşandığı önemli bir değişiklik ve uyum sürecidir. İdrar kesesi, bağırsak ve üreme organlarını yapısal olarak destekleyen pelvik taban kasları, doğum esnasında ciddi bir baskıya uğrar. Özellikle vajinal doğumda, kasların gerilmesi, doğum kanalının genişlemesi ve dikişlerin iyileşme süreci pelvik taban üzerinde büyük etki yaratır. Bu süreç, kadınların pelvik taban kaslarını olumsuz etkileyerek idrar-gaita kaçırma, pelvik organ prolapsusu (organların sarkması), pelvik ağrı ve cinsel işlev bozukluklarına yol açabilir. Bu şikâyetlerin doğumdan sonraki 6 hafta boyunca sürmesi normal görülse de 6 haftadan uzun süren durumlarda bir hekime başvurulması gerekmektedir.
Doğum Sonrası Pelvik Taban Problemleriniz Olup Olmadığını Nasıl Anlarsınız?
- Sızıntı şeklinde idrar kaçırıyorsanız
- Gaita ve gaz kaçaklarınız oluyorsa
- Aniden sıkışma hissi hissediyorsanız
- Bez ya da ped kullanmak zorunda kalıyorsanız
- Sırtınızda, kalçalarınızda, pelvisinizde, göğüs kafesinizde veya diyaframınızda ağrı varsa
- Pelvik taban kaslarında bir baskı veya düşüklük hissi hissediyorsanız
- Karın kaslarında bir kubbeleşme ya da ayrılma (Diastasis Recti) hissediyorsanız
- Doğumdan 6 hafta sonra sezaryen kesi yerinde halen hassasiyet yaşamaya devam ediyorsanız
- Sezaryen yara iziniz nedeniyle kıyafet seçimlerinizi değiştirmek zorunda kalıyorsanız
- Cinsel ilişki ağrılı ve acı veriyorsa; Pelvik taban kaslarınızın işlevinde bozukluklar meydana gelmiş olabilir.
Doğum Sonrası Pelvik Taban Kaslarınızı Nasıl İyileştirebilirsiniz?
1.Eğitim ve Farkındalık
Birçok anne, pelvik taban kaslarının öneminin ve bu kaslara nasıl uygun şekilde bakılacağının farkında olmayabiliyor. Annelerin pelvik taban kaslarını tanımaları, doğru kasları aktive etmeyi öğrenmeleri ve bu kasları güçlendirmek için doğru teknikleri kullanmaları önemlidir.
2.Hayat Tarzı Değişiklikleri
Gebelik süreci anne karnında bebeğin büyümesiyle birlikte doğal bir gelişme olan kilo artışı ile seyreder ancak doğum sonrası süreçte karın içi basınç artışıyla oluşan pelvik taban kaslarına binen kas yükünü azaltmak önemlidir. Özellikle Vücut Kitle Endeksi 25’in üzerinde olan kişilerde kilo vermenin idrar kaçırma şikâyetlerini azalttığı bilinmektedir. Mesaneyi irrite eden kahve, çay ve alkol gibi içeceklerin tüketiminden kaçınmak da idrar kaçırma şikâyetlerinde azaltmaya yardımcı olabilir.
3.Diastasis Recti için Harekete Geçin
Diastasis recti, karın kaslarının, özellikle rektus abdominis kaslarının veya karın orta hattı boyunca dikey olarak uzanan six pack olarak adlandırılan karın kaslarının ayrılmasını ifade eder. Hamilelik hormonları ve genişleyen rahim nedeniyle bu kasların hamilelik sırasında ayrılması yaygındır ancak doğum sonrası dönemde bu ayrılma kendiliğinden geçmezse bir pelvik taban fizyoterapisti ayrılmanın derece ve değerlendirmesini yapmalı ve hedefe yönelik rehabilitasyon yönlendirmeleri sağlamalıdır.
4. Pelvik Organ Prolapsusuna Dikkat
Pelvik organ prolapsusu, pelvik organların (mesane, rahim veya rektum gibi) zayıflamış pelvik taban kasları nedeniyle vajinal kanala inmesiyle ortaya çıkar. Semptomatik prolapsusu olan çoğu kişi bu problemi pelvik tabanlarında ağırlık veya ağrı hissi olarak tanımlar. Pelvik organ prolapsusunun doğumdan yıllar sonra ortaya çıkması ve birden fazla doğumdan sonra riskin artması da tipiktir. Pelvik organ prolapsusu olabileceğinden endişeleniyorsanız, doğum sonrası bir pelvik taban fizyoterapistine görünmeniz önemlidir. Bu sayede pelvik taban kaslarınız değerlendirilerek prolapsus tipi belirlenir ve semptomları yönetmek ve pelvik desteği iyileştirmek için gerekli olan pelvik taban rehabilitasyon programı oluşturulur.
5.Güvenli Egzersize Dönüş
Bazen, egzersiz yapmaya çalışırken rahatsız eden idrar ve gaita kaçakları ortaya çıkmaya devam edebilir. Koşunuz sırasında kendinizi idrar kaçırırken veya tuvalete koşmak için antrenmanınızı duraklatırken bulabilirsiniz. Neyse ki, pelvik taban rehabilitasyonu, sağlıklı egzersiz yapmanıza ve en sevdiğiniz aktivitelerin tadını tekrar çıkarmanıza güvenli bir şekilde yardımcı olabilir.
6.Pelvik Taban Rehabilitasyonu
Doğum sonrası pelvik taban rehabilitasyonu, pelvik taban sorunlarının çözülmesi ve kadınların yaşam kalitesini iyileştirmesi için etkili bir yaklaşımdır. Pelvik taban rehabilitasyonunun sağladığı faydalar, idrar ve bağırsak kontrolünün iyileştirilmesi, pelvik organ prolapsusunun önlenmesi veya düzeltilmesi, pelvik ağrının azaltılması, cinsel işlevin iyileştirilmesi ve psikolojik destek gibi alanları kapsar. Doğum sonrası ugulanan pelvik taban rehabilitasyonu, kadınların sağlıklı bir şekilde iyileşmelerini ve günlük yaşamlarını daha rahat bir şekilde sürdürmelerini sağlar.
Fzt. Miray Okumuş Çelik