Spina Bifida Çocuğumun Mesanesini Nasıl Etkiler?

Spina bifida; bebeğin omuriliğini, omurgasını ve beyin gelişimini etkileyen doğumsal bir anomalidir. Spina bifidanın en yaygın ve en şiddetli formu miyelomeningoseldir. Bu anomali omurga boyunca herhangi bir yerde gerçekleşebilir, omuriliğin ve bitişiğindeki yapıların bebeğin vücudunun dışında gelişmesine neden olur. Açıklığı kapatmak ve onarmak için yapılan ameliyatlar genellikle bebeğin doğumdan sonraki 24-72 saatinde olur.
Sipina bifida ile doğan çocuklarda hemen hemen her zaman nörojenik mesane bulunur. Bunun nedeni, mesaneyi kontrol eden omurilikteki sinirlerin düzgün oluşmamasıdır. Mesanede idrar depolamada, mesaneyi boşaltmada veya her ikisinde de sorun yaşayacağı anlamına gelir. Spina bifidalı çocukların neredeyse tamamı böbreklerini korumak, idrar yolu enfeksiyonunu önlemek için ömür boyu temiz aralıklı kateterizasyona (TAK) ihtiyaç duyar.
Spina Bifida çocuğumun bağırsaklarını da etkiler mi?
Spina bifida ile doğan çocukların çoğu bağırsakları düzenleyen sinirlerin genellikle düzgün şekilde oluşmaması sebebiyle kabızlık riski altındadır. Çocuğunuz katı gıdalara başlayana kadar genellikle herhangi bir sorun ile karşılaşmayabilirsiniz. Ancak spina bifidalı birçok bebek ve çocuk düzenli olarak dışkılamalarını sağlamak için laksatiflerin (dışkı yumuşatıcılar) yardımına ihtiyaç duyar. Kabızlığın önlenmesi ileriki dönemde dışkı tutma becerisinin gelişmesi açısından da önemlidir.
Böbrek ve mesane takibi nasıl olmalıdır?
Çocuğunuz doğduktan veya hastaneden taburcu olduktan sonra düzenli aralıklarla ürodinamik değerlendirmeye ihtiyaç duyulur. Bu test, çocuğun mesanesinin nasıl çalıştığını değerlendirmek ve mesaneyi uygun şekilde yönetip yönetmediğimizi belirlemek için gereklidir.
Spina bifida ile doğan çocuklar, mesanenin doğru tedavi edildiğinden ve böbreklerin sağlıklı göründüğünden emin olmak için düzenli olarak böbrek ve mesane ultrasonları ile takip edilir.
Pelvik taban kas rehabilitasyonu ameliyatları geciktirir mi?
Spina bifidalı birçok çocuğun çok kötü işleyen bir mesanesi ve onlarla birlikte büyümeyen bir mesanesi vardır. Temiz aralıklı kateterizasyon ve ilaçlar her zaman yeterli olmadığında bu çocukların mesanelerinin büyütülmeye ihtiyaç duyulur. Birçok aile mesaneyi büyütmek için ince bağırsağın bir parçası kullanılarak yapılan ameliyatları tercih etmektedirler.
Pelvik taban kas eğitimi ile sağlıklı bir mesane ve bağırsak yönetimi gerçekleştirilerek bazı davranış değişiklikleri ile düzenlemeler yapılır. Ardından doğru bir solunum ve göğüs kafesinde de mobilite sağlanarak tedaviye başlanır. Pelvik tabana yardımcı olarak çalışan core stabilizasyon kaslarının yardımı ile pelvik taban kasları çalışılır. EMG-Biofeedback ile gerek transvers abdominis kası üzerinden gerek pelvik taban üzerinden kas kasılmaları ve gevşemeleri gözlenerek öğretilir.
Kısa dönem hedeflerimiz arasında işeme saatlerinin ve TAK saatlerinin ayarlanarak mesanede idrar tutma kapasitesini artırmak vardır. Ardından beklediğimiz hedefler tuvalete yapılan idrar miktarının artırılarak TAK’tan gelen idrarın azaltılmasıdır. İdrar ve dışkı hissinin geliştirilerek kaçırmaların önüne geçilmesi amaçlanır. İstemli işeme ve dışkılama sağlanarak bireyin sosyal yaşamında daha özgür olması hedeflenir. Yaşam kalitesini artırmak ise bizim için en önemli hedeftir. Bütün bunların gelişmesiyle beraber planlanan ameliyatlar ertelenmiş olur.
Siz de spina bifidaya bağlı gelişen mesane ve bağırsak problemlerinizin tedavisi için pelvik taban fizyoterapistlerinden yardım almayı unutmayın.
Fzt. Şule Tezcan